Dieta wegetariańska to forma odżywiania, w którym nie spożywa się mięsa, ryb i pozostałych produktów odzwierzęcych. Elementarnym elementem jadłospisu są produkty pochodzenia roślinnego takie jak: warzywa, owoce, zboża, orzechy, rośliny strączkowe. Czasem może to być nabiał i jaja. Ostatnimi czasy niejadanie mięsa stało się wybitnie lubianym stylem życia, niemniej jednak w państwach Bliskiego Wschodu i Indiach dieta jarska króluje od dawna. Sam wegetarianizm nie jest stylem jednorodnym, prezentuje mnóstwo wersji i rozmaitych sposobów żywienia spowodowanych odmiennymi przesłankami, do których należą między innymi: przekonania moralne, warunki środowiskowe, powody zdrowotne, religijne, kulturowe, czy ekonomiczne. Z tej przyczyny warto również informować o wielorakich efektach, niedostatkach albo innych konsekwencjach wynikających z wegetarianizmu. W tym materiale porządkujemy informacje na temat wegetarianizmu oraz opisujemy jego zalety i wady.
Różnorodne rodzaje wegetarianizmu
Istnieje parę dominujących wersji wegetarianizmu, różniących się między sobą tym, które artykuły pochodzenia zwierzęcego są dopuszczalne w jadłospisie. Każdy z tych sposobów odżywiania może być wielorako traktowany, i w praktyce granice między nimi mogą być płynne. Niemniej jednak przyjmuje się następujący podział:
Wegetarianizm ovo - jedzenie jaj, lecz bez mięsa i mleka,
Wegetarianizm lacto - jedzenie nabiału, ale z wyłączeniem mięsa i jaj,
Wegetarianizm ovo-lacto - jedzenie jaj i mleka ale z wyjątkiem mięsa,
Weganizm - wyeliminowanie wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, tj. mięsa, jaj, mleka i jego przetworów, jak również miodu i innych produktów pochodzenia zwierzęcego. Weganizm może mieć dwie odmiany: frutarianizmu - diety opartej głównie na owocach lub witarianizmu - diety, składającej się z surowych warzyw i owoców,
Flexitarianizm - dieta bogata w roślinne produkty lecz bez całkowitej eliminacji mięsa lub produktów pochodzenia zwierzęcego.
Pescowegatarianizm - dieta bogata w ryby i owoce morza lecz z wyłączeniem produktów z mięsem.
Jak czerpać korzyści z diety wegetariańskiej
Prawidłowe menu wegetariańskie musi charakteryzować się różnorodnością i dostosowaniem do osobistych cech, z uwzględnieniem wieku, płci, aktywności fizycznej i kondycji zdrowia. Istnieją przecież osoby o specyficznych wymaganiach żywieniowych np. dzieci, kobiety w ciąży, osoby uprawiające intensywny sport, pracownicy fizyczni. Jeśli mówi się o niedostatkach wegetarianizmu, to przeważnie dotyczy to sytuacji deficytów żywieniowych. Ażeby wyeliminować ryzyko niedoborów, ważne jest, żeby wziąć pod uwagę wielorakie źródła białka roślinnego, takie jak rośliny strączkowe, orzechy i zboża. Szczególnie weganie, którzy wykluczają produkty pochodzenia zwierzęcego, powinni zapewniać odpowiednią ilość składników odżywczych, takich jak witamina B12, kwasy tłuszczowe omega-3, wapń i żelazo. Porządnie zarządzany wegetariański styl odżywiania jest w stanie sprzyjać zdrowiu i pomóc w skutecznym podtrzymaniu prawidłowej kondycji jak również znacznie obniżyć ryzyko chorób układu krążenia, nowotworów oraz cukrzycy. Istotne jest niemniej jednak, aby omówić wegetariańskie menu z dietetykiem lub lekarzem. Nie powinno się też zaniedbywać badań kontrolnych.