Matka natura wyposażyła kobiety w naturalny zegar biologiczny, dzięki któremu możliwe jest śledzenie i przewidywanie (przynajmniej do pewnego stopnia) reakcji ich organizmu. Jednak jak to w przypadku naturalnych rozwiązań bywa – pewne czynności i sytuacje mogą zakłócić pracę tego czułego systemu. Co może zaburzać cykl miesiączkowy?
Co do zasady cykl miesiączkowy trwa zwykle od 26 do 34 dni (cykle 21-36 dniowe również uznawane są za prawidłowe, liczy się ich pewna powtarzalność) (6). Podczas pełnego cyklu organizm kobiety przechodzi etapy (cykl miesiączkowy fazy dla cyklu 28-dniowego):
- Menstruacji (1-5 dzień) (choć zdarzają się także dłuższe, np. 8-dniowe), podczas której dochodzi do złuszczania się komórek śluzówki macicy i krwawienia miesięcznego.
- Przedowulacji (6-13 dzień) – jajniki wydzielają estrogeny, dzięki którym m.in. odbudowuje się nabłonek macicy.
- Owulacji (14 dzień), podczas której dochodzi do jajeczkowania.
- Poowulacji (15-28 dzień), podczas której wydzielane są hormony mające za zadanie podtrzymanie potencjalnej ciąży. Jeśli do zapłodnienia nie dojdzie – faza ta przechodzi w fazę menstruacji (6).
Zatem jeśli zastanawiamy się nad relacją cykl miesiączkowy a ciąża i poszukujemy odpowiedzi na pytanie, kiedy dochodzi do zapłodnienia, odpowiedź prosta brzmi – w okolicach owulacji, podczas której uwalniane jest jajeczko. Niemniej jednak określenie terminu tego wydarzenia nie jest proste, ponieważ organizm każdej kobiety jest inny, a w wyniku rozmaitych czynników cykl może zostać zaburzony.
Zaburzenia cyklu miesiączkowego – najczęstsze przyczyny
Zaburzenia cyklu menstruacyjnego u kobiet w każdym wieku jest zjawiskiem częstym. Niekiedy są objawem i konsekwencją chorób, jednak w pewnych przypadkach występują także u kobiet zdrowych (3). Przenikające się w cyklu miesiączkowym fazy pojawiają się wówczas nieregularnie, a długość każdej z nich odbiega od przedstawionych wyżej średnich długości. Niekiedy dochodzi również do zjawiska niefizjologicznego braku miesiączki (amenorrhea), który co do zasady jest sytuacją anormalną i dotyka ok. 3-4% kobiet. Wskazaniem do dodatkowych badań jest każda co najmniej 90-dniowa przerwa w cyklu (4).
Do najczęstszych przyczyn zaburzeń cyklu miesiączkowego należą m.in.:
- niewłaściwy (niehigieniczny) tryb życia,
- źle zbilansowana pod względem kalorii i doboru składników odżywczych dieta oraz mała aktywność fizyczna,
- stres (3),
- choroby tarczycy (zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy) (1),
- praca zmianowa (w godzinach nocnych) (5),
- nadmierny wysiłek fizyczny połączony z uprawianiem sportu wyczynowego (2).
Dowiedz się jakie mogą być inne powody problemów z regularnymi miesiączkami - więcej informacji tutaj >>
- Zielińska D. Jakie zaburzenia miesiączkowania występują w chorobach tarczycy? https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.9.4.11. Dostęp: 26.01.2018.
- Witkoś J, Wróbel P, Wróbel A. Nieregularność cykli miesięcznych wśród dziewcząt trenujących koszykówkę. Ostry Dyżur. 2015;8(3):62-65.
- Teul I, Kliś K, Jarzębak K. et al. Częstość występowania oraz czynniki skorelowane z bólem miesiączkowym u zdrowych studentek. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. 2014;60(2):89–94.
- Polotsky A. Brak miesiączki spowodowany skrajnymi wartościami masy ciała: patofizjologia i następstwa. Ginekologia po Dyplomie. 2017;12(6):37-42.
- Syrocka J, Gaworska-Krzemińska A, Barton M. Wpływ pracy zmianowej na organizm kobiety. Problemy Pielęgniarstwa. 2014;22 (3): 354–360.
- Janucik W, Ludwiniak M. Regulacja hormonalna w cyklu miesięcznym kobiety. http://www.stowarzyszeniefidesetratio.pl/Presentations0/Hormony.pdf. Dostęp: 26.01.2018.