Niezależnie czy mówimy o języku niemieckim, angielskim czy jakimkolwiek innym - jedną z najtrudniejszych do opanowania dziedzin jest rozumienie języka ze słuchu. O ile na poziomie szkolnym może się to wydawać stosunkowo proste, tak podczas rozmowy z innymi ludźmi nieraz okazuje się, że warunki szkolne to zbyt mało, by przygotować ucznia do konfrontacji z rozmówcą. Dlatego też bardzo dużo leży w rękach samego zainteresowanego. Dlatego właśnie powstał ten artykuł - aby pomóc w zrozumieniu toku opanowywania.
Jak opanować rozumienie ze słuchu?
1. Practice makes perfect!
Niestety nie istnieje inna droga, jak tylko ta oparta na ćwiczeniach. Żaden kurs, artykuł ani inne źródło pisane nie zastąpi umiejętności słuchania, separowania pojedynczych słów, wyciągania znaczenia z kontekstu ani analizy sensu zdania. To właśnie słuchanie, czyli to, czego chcemy się nauczyć, jest jedynym środkiem do celu. Czego jednak należy słuchać, aby opanować język obcy? Odpowiedź jest dość prosta i ogólna - jak najwięcej. Jednym z popularniejszych sposobów na oswojenie się z językiem jest odbiór kultury w języku natywnym, tzn. oglądanie filmów i seriali, granie w gry czy słuchanie muzyki z postawieniem nacisku na słowa. Ponadto można wymienić podcasty, audiobooki czy nawet materiały na YouTube. Niezależnie od źródła, każde zrozumiane słowo to mały krok na drodze do sukcesu. 2. Dostosuj materiały do swojego poziomu. Zarówno słuchanie banalnych materiałów, gdy sami jesteśmy na poziomie Intermediate, jak i słuchanie eksperckich wykładów ze specjalistycznym słownictwem na początku przygody z językiem mija się z celem, gdyż będzie to stanowiło albo żadne, albo zbyt duże wyzwanie względem naszych umiejętności. Ważna jest ocena naszych własnych zdolności i odniesienie ich względem materiałów, którymi operujemy. Rozpoznanie materiału adekwatnego do naszego poziomu nie jest trudne - optymalnie jest to źródło, po przesłuchaniu którego będziemy w stanie zrozumieć około 60 procent za pierwszym razem. Jeśli z każdym kolejnym przesłuchaniem zrozumiemy ten materiał lepiej, to znak, że dobrze nam idzie.
3. Czerpanie z wielu źródeł drogą do sukcesu.
Umiejętność słuchania oznacza umiejętność zrozumienia nadawcy niezależnie od źródła. Jeśli skupiamy się tylko na jednym rodzaju mówionego języka, drugie zaś pomijamy, nie osiągniemy pełnego spektrum bogactwa językowego. Każdy język ma swoje dialekty, odrębne sposoby akcentowania, socjolekty i wiele innych niezaniedbywalnych aspektów, których nie uda nam się zrozumieć, jeśli otworzymy się tylko na jedno źródło. Nawet native speakerzy z akademickich społeczności perfekcyjnie rozumiejący np. Legal English przez takie zaniedbanie mogą nie zrozumieć przykładowo zwykłego, prostego człowieka z projects. Jest to więc kwestia kluczowa na wielu płaszczyznach.
4. Skupienie to kwestia kluczowa.
Jedyną drogą do zrozumienia słów jest skupienie się na nich. Bez poświęcenia uwagi tekstowi nie jest możliwe zrozumienie go. Dlatego tekst nie powinien być jedynie dźwiękiem w tle do codziennych czynności, a przedmiotem stałej uwagi - zwłaszcza w wypadku trudniejszych tekstów, które zawierają więcej skomplikowanych konstrukcji gramatycznych, specjalistycznych terminów i tym podobnych aspektów komplikujących odbiór. Podczas słuchania należy też zwracać uwagę na niuanse, takie jak akcenty, intonacja czy wyrazistość. Każdy ten element może być kluczowy do zrozumienia kontekstu wypowiedzi - elementu, który pozwala na zrozumienie nawet głębsze, niż sama znajomość słownictwa.
5. Im więcej, tym lepiej
Niezależnie od dziedziny, dobry trening powinien być intensywny, regularny i efektywny. Dlatego warto poświęcać umiejętności słuchania jak najwięcej wolnego czasu. Wbrew pozorom na przestrzeni dnia jest wiele takich momentów. W czasie podróży do pracy czy szkoły wystarczy znaleźć interesujący podcast lub album i skupić się na słowach. Podczas codziennych czynności, takich jak gotowanie obiadu czy golenie, można z powodzeniem poświęcić część uwagi na serial czy dowolny inny materiał.
6. Podstawy podstaw to podstawa.
W odbiorze treści kontekst ma ogromne znaczenie, ten zaś kształtowany jest między innymi przez gramatykę. Dlatego bardzo ważne jest zrozumienie podstaw konstrukcyjnych danego języka. By zobrazować ten problem, można posłużyć się prostym przykładem - nadawca mówiący adresatowi nieznającemu gramatyki angielskiej zdanie "I was a child" wzbudzi w nadawcy konsternację, gdyż ten będzie w stanie zrozumieć jedynie segment "I [...] a child", przez co będzie zastanawiać się, czemu jego rozmówca mówi sobie jako o dziecku.
7. Bez znajomości języka słuchanie jest bezużyteczne.
Język niepisany to w rzeczywistości werbalne odzwierciedlenie języka. Języka, który składa się ze słów, konstrukcji gramatycznych, idiomów i wielu innych elementów, których uprzednio trzeba się nauczyć. Słuchanie jest umiejętnością bardzo potrzebną, jednak jeśli nie wiadomo, czego tak właściwie się słucha, nigdy nie zrozumie się danego tekstu. Nieznane słowo zawsze będzie tylko zbitkiem głosek, idiomy - z pozoru niemającą sensu grupą słów. Jedyne, na czym będzie można się oprzeć, to ton wypowiedzi, a ten sam w sobie niesie niewielką wartość informacyjną. Dlatego doskonalenie umiejętności słuchania powinno iść w parze ze szlifowaniem sprawności językowej.
Artykuł powstał we współpracy z Speakin.pl, autor: Marcin Łukaszuk
